Themapagina Hybride warmtepomp
Op deze pagina vind je informatie over hybride warmtepompen als techniek voor het verduurzamen van woningen. De provincie heeft onderzoek laten doen naar de potentie van deze techniek als (tussen)oplossing voor aardgasvrij wonen. Het onderzoek en voorbeelden uit de regio vind je terug op deze pagina. Ook is er een klankbordgroep en online werkgroep waar gemeenten aan kunnen deelnemen.

Hybride warmtepompen – kansen voor de warmtetransitie
De hybride warmtepomp vormt een kans om nu al op aardgas en CO₂ te besparen en is daarmee interessant voor de warmtestrategie van gemeenten. Dit wordt bevestigd in het onderzoek van BDH en Grijs naar Groen in opdracht van de provincie naar mogelijkheden voor de inzet van hybride warmtepompen  in de provincie Utrecht [LI1] . De provincie en een aantal Utrechtse gemeenten wilden weten of hybride warmtepompen een haalbare en betaalbare (tussen)oplossing zijn voor de gebouwde omgeving om te verduurzamen.

In de provincie Utrecht kan bij ongeveer twee derde van de woningen zonder aanpassing aan isolatie en afgiftesysteem een hybride warmtepomp worden toegepast. Als bij 50% van deze woningen een hybride warmtepomp wordt geïnstalleerd vóór 2030 kan daarmee 20% van het aardgasgebruik van alle woningen in de provincie Utrecht worden bespaard. Hiermee kan dus op korte termijn een grote bijdrage geleverd worden aan het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen.

Haalbaar en betaalbaar
Hydride warmtepompen zijn een haalbare en betaalbare optie voor de warmtetransitie. De businesscase voor hybride warmtepompen is gunstig, waardoor de aanschaf voor steeds meer consumenten een serieuze optie is. Daarnaast is de techniek geschikt om makkelijk te combineren met duurzame alternatieven als all-electric, warmtenetten of groen gas. Hierdoor is de techniek interessant als (tussen)oplossing voor de aardgasvrije wijkaanpakken. Dit beeld wordt mede bevestigd in een recent onderzoek van Ecorys in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (14 maart 2021).

Er zijn ook aandachtpunten. Bij zeer goed geïsoleerde woningen kan de stap naar volledig elektrisch wonen wellicht beter zijn. En bij slecht geïsoleerde woningen is het beter om eerst te isoleren voordat men overstapt op een hybride warmtepomp. Ook moet er rekening gehouden worden met de transitievisie plannen, zo moet een huidige investering in hybride warmtepompen de overweging van huiseigenaren om aan een warmtenet aangesloten te worden niet in de weg zitten.

Gezien de potentie voor het verduurzamen van de bebouwde omgeving is er reden genoeg voor de provincie en gemeenten om een gezamenlijke aanpak te verkennen voor hybride warmtepompen.

Online werkgroep
Ben je ambtenaar en betrokken bij de warmtetransitie voor een Utrechtse gemeente? De provincie heeft een klankbordgroep waar we een gezamenlijke aanpak voor hybride warmtepompen bespreken. Ook is er een online werkgroep ‘Hybride Warmtepompen’ op de Energiewerkplaats Utrecht. Hier vind je een lijst met contactpersonen van gemeenten en kun je de presentatie van het webinar ‘Hybride Warmtepompen – Kansen voor de warmtetransitie’ downloaden, samen met andere relevante documenten.

Je kunt hier contact opnemen met de projectleider om deel te nemen aan de klankbordgroep of toegang te krijgen tot de online werkgroep.

Voorbeeldprojecten in de provincie

• Gemeente Wijk bij Duurstede zet in op hybride warmtepompen als onderdeel van de warmtetransitie strategie. Zij informeert inwoners over deze optie op hun website.
• Gemeente Stichtse Vecht zet samen met Duurzaam Stichtse Vecht in op de collectieve inkoop van hybride warmtepompen; zie ook hun campagne met Winst Uit Je Woning.
• Gemeente Bunnik wilt een pilot doen in een zogenaamde installatiebuurt waar ingezet wordt op het verduurzamen van woningen met een hybride warmtepomp omdat de woningen een gunstig energielabel hebben. Bunnik organiseert werkateliers met de lokale energiecorporatie om met inwoners in gesprek te gaan over isoleren en duurzame verwarmingsinstallaties.

Enkele interessante feiten op een rij

• Elk jaar worden meer dan 40.000 cv-ketels verkocht, omdat een cv-ketel aan vervanging toe is of als iemand gaat verhuizen (Bron: Gasmonitor 2020, Natuur & Milieu).
• Bij een hybride warmtepomp ben je uiteindelijk goedkoper uit dan met alleen aardgas. Want je verdient hem in tien jaar terug, terwijl de levensduur 15 jaar is (Bron: Natuur & Milieu).
• Door toepassing van hybride warmtepompen kunnen de kosten voor verwarmen bijna halveren en vermindert de CO₂ -uitstoot met meer dan 50% (bij de huidige energiemix van elektriciteitsproductie, CBS 2019). Doordat elektriciteit elk jaar groener wordt opgewekt wordt dit plaatje steeds gunstiger. 
• Een hybride warmtepomp is in staat om met een klein vermogen een groot deel van het stookseizoen (30 - 90%) de woning te verwarmen.
• Hybride warmtepompen verminderen niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk het gasverbruik voor verwarming van woningen met bijna 70% (Bron: Installatiemonitor.nl).
• Plaatsing van de hybride warmtepomp vergt minimale aanpassingen in de woning.
• De grootschalige inzet van hybride warmtepompen bij natuurlijke momenten voor verduurzaming én via de wijkaanpak draagt bij aan een versnelde CO2-reductie.

Bronnen en downloads

Regionaal onderzoek

Mogelijkheden voor de inzet van hybride warmtepompen in de provincie Utrecht (BDH en Grijs naar Groen in opdracht van provincie Utrecht, 11 mei 2021)

Landelijke onderzoek

• Onderzoek door Ecorys ‘De waarde van de hybride warmtepomp voor de warmtetransitie’ in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (14 maart 2021)
• Begeleidend schrijven minister EZK aan 2^e kamer
• Artikel Ecorys over opzet en conclusies onderzoek
• Onderzoek naar de praktijkprestaties van hybride warmtepompen (BDH in opdracht van RVO Nederland voor de Installatiemonitor, ondersteund door Enpuls, GasTerra, GasUnie, Liander, N-Tra, Stedin en Techniek Nederland)